Η βελγική δικαιοσύνη δεν πρόκειται να σταματήσει – Η ζωή σαν μυθιστόρημα του Βέλγου εισαγγελέα που αποκάλυψε το Qatar Gate
Ένα πράγμα θα πρέπει να γνωρίζουν οι Ευρωβουλευτές για τον εισαγγελέα που κινεί τα νήματα για τις κατηγορίες για καταριανό χρήμα και διακίνηση επιρροής στην καρδιά της ΕΕ: δεν πρόκειται να σταματήσει.
Επίσης, μπορεί να καταλήξουν ως χαρακτήρες σε ένα αστυνομικό θρίλερ, γραμμένο από τον άνθρωπο που τους «κλείδωσε» μέσα.
Ο Βέλγος ανακριτής Μισέλ Κλεζ (Michel Claise), ο ρόλος του οποίου είναι παρόμοιος με εκείνον ενός εισαγγελέα των ΗΠΑ, ήταν εκεί το βράδυ του Σαββάτου, μαζί με την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μετσόλα, όταν η αστυνομία έκανε έφοδο στο σπίτι του Βέλγου ευρωβουλευτή Μαρκ Ταραμπέλα.
Τη Δευτέρα, καθώς οι δημοσιογράφοι του Politico προσπαθούσαν να μάθουν ποια γραφεία του Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες δέχονταν έφοδο στο πλαίσιο της κλιμακούμενης έρευνας για το Κατάρ, οι αξιωματικοί ασφαλείας τους είπαν ότι ο «δικαστής» εργαζόταν μέσα.
Σε μια σειρά επιδρομών που συνεχίστηκαν την Τρίτη, ο Κλεζ και η ομάδα του εξασφάλισαν 1,5 εκατ. ευρώ σε μετρητά και συνέλαβαν έξι άτομα με προκαταρκτικές κατηγορίες για διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος και εγκληματική οργάνωση. Μία από τις υπόπτους είναι η Εύα Καϊλή, μια Ελληνίδα ευρωβουλευτής που ήταν μία από τις αντιπροέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μέχρι που της αφαιρέθηκε ο τίτλος αυτός την Τρίτη. Η έρευνα επικεντρώνεται σε μια ομάδα που ενδέχεται να χρησιμοποίησε τις θέσεις της στο κοινοβούλιο για να προωθήσει τα συμφέροντα του Κατάρ. Η Καϊλή έχει δηλώσει ότι είναι αθώα.
Αν εμπλέκονται και άλλοι, καλό θα ήταν να ανησυχούν. Στους ατελείωτους διαδρόμους του Palais de Justice στις Βρυξέλλες, ο Κλεζ είναι γνωστός ως «ο σερίφης» για την αδυσώπητη καταδίωξη των στόχων του. Ίσως το πιο ανησυχητικό για τους ευρωβουλευτές και τους βοηθούς που μπορεί να βρίσκονται ακόμη στο στόχαστρό του, είναι το πόσο πολύ φαίνεται να διασκεδάζει. «Μπίνγκο!» ήταν η απάντησή του σε μια επιτυχημένη επιδρομή σε μια άλλη υπόθεση, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του: «Αυτό είναι πολύ διασκεδαστικό».
Είναι αυτή η «πληθωρικότητα», που κάνει τον Κλεζ να ξεχωρίζει, δήλωσε ο John Crombez, ο οποίος ήταν υφυπουργός του Βελγίου για την καταπολέμηση της απάτης μεταξύ 2011 και 2014.
«Πολλοί άλλοι σε αυτόν τον τομέα είναι ήσυχοι και μετριοπαθείς, αυτός δεν είναι. Και δεν θα έπρεπε να είναι, δεν το έχω βιώσει ποτέ αυτό ως μεγαλοστομία», δήλωσε ο Crombez στο Politico.
«Είναι σαν ένας διασκεδαστής ερευνητής δικαστής. Αυτό είναι φανταστικό. Απλά περνάει τα πάντα και όλα πηγάζουν από αυτές τις βαθιά ριζωμένες κοινωνικές ανησυχίες. Αυτό είναι που τον κάνει τόσο εξαιρετικό», ανέφερε.
Ένας επαναστατικός ανθρωπιστής
Η βιογραφία του Κλεζ διαβάζεται σαν εισαγγελέας καταπολέμησης του εγκλήματος από το κεντρικό κάστινγκ. Οι νεαροί γονείς του τον εγκατέλειψαν ως μωρό μέσα σε ένα καλάθι στο αρτοποιείο των παππούδων του στο προάστιο Άντερλεχτ των Βρυξελλών, όπως δήλωσε στη Le Soir το 2020. Μεγάλωσε κόβοντας ψωμί πριν από το σχολείο και προσπαθώντας να διαβάσει όσα περισσότερα βιβλία μπορούσε. Ο πατέρας του δεν ήθελε ποτέ να είναι μέρος της ζωής του και η σχέση του με τη μητέρα του, η οποία έχει πλέον πεθάνει, ήταν «εξαιρετικά δύσκολη».
Αναφέρει τις γαλλικές επαναστατικές ουμανιστικές αξίες ως τις κατευθυντήριες αρχές του. Για τον ίδιο, το οικονομικό έγκλημα έχει καταστρέψει θεμελιώδεις πτυχές της κοινωνίας.
«Το οικονομικό έγκλημα είναι ο καρκίνος της Δημοκρατίας», έγραψε ο Κλεζ σε ένα από τα βιβλία του, το Le Forain (Ο σόουμαν).
Στο μοντέρνο βιβλιοπωλείο Filigranes, το οποίο εξυπηρετεί την πνευματική ελίτ της ΕΕ, μπορείτε να βρείτε τα μυθιστορήματα του Κλεζ σχετικά με τη δική του καταπολέμηση του εγκλήματος. «Έχει δύο μέρη στη ζωή του: το προσωπικό και το επαγγελματικό», λέει ο ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου Marc Filipson, ένας φίλος του. «Όταν είναι εδώ, δεν έχει τηλέφωνο, δεν έχει τίποτα».
Το κατηγορητήριο του Κλεζ είναι ένα who’s who του βελγικού οικονομικού εγκλήματος των τελευταίων δύο δεκαετιών: περιλαμβάνει τις τοπικές τράπεζες Fortis και Belgolaise και την ασφαλιστική εταιρεία AGF, αλλά και πολυεθνικές εταιρείες και Βέλγους ευγενείς.
Το 2019 ανάγκασε τη βρετανική τράπεζα HSBC να καταβάλει πρόστιμο ρεκόρ ύψους 295 εκατομμυρίων ευρώ για φοροδιαφυγή, ξέπλυμα χρήματος και άλλα διάφορα εγκλήματα. Ένα άλλο παρατσούκλι για τον Κλεζ είναι «ο κύριος Εκατό εκατομμύρια», λόγω όλων των μετρητών που έχει μαζέψει πίσω για το κράτος.
«Δεν τον ενδιέφερε καθόλου η τάξη μεγέθους των αντιπάλων του», δήλωσε ο Crombez. «Έτσι λειτουργεί: δεν φοβάται εύκολα».
Επιχείρηση Μηδέν
Ο Κλεζ είναι γνωστός στο Βέλγιο για την παρακολούθηση των υποθέσεων, ακόμη και εκείνων που είναι εξαιρετικά ευαίσθητες. Η καταδίωξή του εναντίον συμμοριών που ξεπλένουν χρήματα σε βελγικούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους, η οποία ονομάστηκε «Επιχείρηση Μηδέν», συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο του ποδοσφαίρου, ο οποίος είναι βαθιά συνυφασμένος με τις βελγικές επιχειρήσεις και την πολιτική. Η ευαίσθητη διπλωματία δεν τον έχει ενοχλήσει επίσης, όπως η έκδοση διεθνούς εντάλματος σύλληψης για τον επικεφαλής της Αρχής Επενδύσεων της Λιβύης, λόγω των υποτιθέμενων δεσμών τους με το Euroclear, ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα με έδρα τις Βρυξέλλες.
Μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του ήταν η επίβλεψη της διάλυσης της κρυπτογραφημένης υπηρεσίας SKY ECC, η οποία οδήγησε στη σύλληψη δεκάδων εμπόρων ναρκωτικών και υπόπτων για εγκληματική δράση. Η σύλληψη ήταν η μεγαλύτερη που έγινε ποτέ από την αστυνομία και τους εισαγγελείς κατά καρτέλ ναρκωτικών στη χώρα, η οποία αποτελεί βασικό σημείο διακίνησης κοκαΐνης στην Ευρώπη.
Η δραματική παρέμβαση του Κλεζ άφησε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα με έδρα τις Βρυξέλλες να προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί χρειάστηκε ένας Βέλγος αξιωματούχος για να αποκαλύψει τη διαφθορά στον πυρήνα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Ένας στόλος ερευνών δρομολογείται εν μέσω εκκλήσεων για θεσμικές μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ο χαρακτήρας του και η δημόσια προβολή των επιτευγμάτων του είναι πολύ αντι-Βελγικά, καθώς οι Βέλγοι διδάσκονται γενικά να είναι ταπεινοί για τα όποια ατομικά τους επιτεύγματα. Ως χώρα υποδοχής της ΕΕ, μερικές φορές αισθάνεται κανείς ότι το Βέλγιο είναι ο Δαβίδ που πολεμά τους γίγαντες της ρωσικής ή κινεζικής κατασκοπείας, της τρομοκρατίας ή της διαφθοράς στους διεθνείς οργανισμούς που φιλοξενεί.
Τώρα, η δημοσιότητα που προσέλκυσε η έρευνα δίνει στους Βέλγους κάτι για το οποίο μπορούν να είναι υπερήφανοι στα μάτια του κόσμου. Εδώ και μέρες, τα βελγικά μέσα ενημέρωσης ασχολούνται με την υπόθεση, πανηγυρίζοντας με μικρολεπτομέρειες -συμπεριλαμβανομένου του πόσος χρόνος χρειάστηκε για να καταμετρηθεί η τεράστια ποσότητα των κατασχεθέντων μετρητών- μερικές από τις οποίες μοιάζουν σαν να έχουν βγει κατευθείαν από ένα από τα αστυνομικά μυθιστορήματα του ίδιου του Κλεζ.
«Η βελγική δικαιοσύνη κάνει αυτό που εκ πρώτης όψεως δεν έχει κάνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», δήλωσε ο πρωθυπουργός της χώρας Αλεξάντερ Ντε Κρο στους δημοσιογράφους στα πρώτα του σχόλια για το σκάνδαλο την Τρίτη. «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει πολλά μέσα για να ρυθμίζει τον εαυτό του. Αποδεικνύεται ότι πρόκειται σε μεγάλο βαθμό για ένα σύστημα αυτορρύθμισης που βασίζεται σε εθελοντικές προσπάθειες, οι οποίες σαφώς δεν ήταν επαρκείς».
Εισαγγελέας Μισέλ Κλεζ: Ο Ντι Πιέτρο των Βρυξελλών
