Αντιδράσεις, τόσο στην τοπική κοινωνία, όσο και στην επιστημονική κοινότητα, προκαλεί η πρόθεση της κυβέρνησης να τοποθετήσει ραντάρ για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Πεδιάδας, πάνω στον λόφο Παπούρα όπου πρόσφατα ανακαλύφθηκε ένα σπάνιο μινωικό μνημείο…
H κυβέρνηση ετοιμάζεται να τοποθετήσει ραντάρ στο λόφο Παπούρα για να εξυπηρετήσει την κατασκευή του αεροδρομίου Καστελλίου. Ωστόσο στον λόγο πρόσφατο έχει ανακαληφθεί ένα σπανιότητα μινωικό μνημείο.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωνε πριν από έναν χρόνο ότι θα αναζητηθεί άλλη θέση για το ραντάρ για τον απλούστατο λόγο επειδή σε αυτή την τοποθεσία θα υπάρξει απαξίωση και πλήρης υποβάθμιση ενός σπουδαίου αρχαιολογικού ευρήματος.
Μάλιστα η ίδια η υπουργός Πολιτισμού, η Λίνα Μενδώνη, έχει παραδεχτεί, ότι πρόκειται για μία πολύ σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη.
Στο σημείο εκείνο ξεκίνησαν οι εκσκαφές για την τοποθέτηση του ραντάρ του αεροδρομίου και των υπόλοιπων συστημάτων αεροναυτιλίας, όταν οι αρχαιολόγοι έπεσαν πάνω στο συγκεκριμένο εύρημα.
Χωρίς να έχουν ακόμα αποφανθεί για την ακριβή χρήση της συγκεκριμένης κατασκευής, οι επιστήμονες έχουν επισημάνει πως αποτελεί μοναδική ανακάλυψη στον αιγαιακό χώρο.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ευρήματος είναι η δαιδαλώδης διάρθρωση επάλληλων λιθόκτιστων δακτυλίων σε διαφορετικά υψομετρικά επίπεδα ενώ ήδη έχει διαπιστωθεί πως χρησιμοποιήθηκε από την Προανακτορική έως την πρώιμη Παλαιοανακτορική Περίοδο.
Μάλιστα, τις επισημάνσεις αυτές είχε κάνει το ίδιο το υπουργείο Πολιτισμού πριν από ακριβώς έναν χρόνο με σχετική ανακοίνωση, ενώ την ανασκαφή είχε επισκεφθεί και η Λίνα Μενδώνη, η οποία δήλωνε τότε πως «πρόκειται για ένα μοναδικό εύρημα με εξαιρετικό ενδιαφέρον».
Στο σχετικό δελτίο Τύπου του ΥΠΠΟ τον Ιούνιο του 2024 αναφερόταν ξεκάθαρα πως «το έργο της κατασκευής του αεροδρομίου πρέπει να συνεχιστεί απρόσκοπτα, αλλά και το εύρημα να προστατευτεί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναζήτηση άλλης κατάλληλης θέσης για την τοποθέτηση του ραντάρ».
Το θέμα προκαλεί τεράστιες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία αλλά και από τους αρχαιολόγους που τονίζουν ότι αν προχωρήσει ο εν λόγω σχεδιασμός θα αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του Αρχαιολογικού Νόμου και θα προκαλέσει άμεση και έμμεση βλάβη στο ίδιο το μνημείο και τον περιβάλλοντα χώρο του.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το τοπικό παράρτημα Κρήτης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, «η επέμβαση αυτή και η συγκεκριμένη χρήση θα καταστήσουν απαγορευτική την ανάδειξη του λόφου ως επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου. Επιπλέον, οι κατασκευαστικές εργασίες, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων λατόμευση με χρήση εκρηκτικών, ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβες στο μνημείο, του οποίου η έρευνα είναι ακόμα σε εξέλιξη».
Οι αρχαιολόγοι ζητούν να προστατευτεί το μνημείο και να μετατραπεί σε επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο, τονίζοντας τη μεγάλη σημασία του καθώς τα ευρήματα υποδεικνύουν πιθανή λατρευτική χρήση του, η οποία, εφόσον τεκμηριωθεί με την ολοκλήρωση της ανασκαφικής έρευνας, θα το αναδείξει ως ένα από τα πρωιμότερα παγκρήτια ιερά.
Στο ίδιο πλαίσιο και οι κάτοικοι του Καστελλίου και της ευρύτερης περιοχής προχώρησαν την Τρίτη σε λαϊκή συνέλευση για το συγκεκριμένο θέμα.
Σε σχετικό ψήφισμά τους ζητούν μεταξύ άλλων την προστασία, συντήρηση και ανάδειξη όλου του βουνού της Παπούρας ως ενιαίου και αδιάσπαστου πολιτισμικού τοπίου και απορρίπτουν κάθετα την τοποθέτηση ραντάρ.
Επίσης ζητούν την άμεση κήρυξη του βουνού της Παπούρας ως αρχαιολογικού χώρου, ενώ καλούν τα μέλη του ΚΑΣ, που θα γνωμοδοτήσουν τις επόμενες ημέρες για το θέμα, να πραγματοποιήσουν πρώτα αυτοψία στον χώρο.
