Τα μέρη με υψηλό τουρισμό που δεν έχουν αντίστοιχα σχέδια βιωσιμότητας τείνουν να χάνουν την ελκυστικότητά τους και κάπως έτσι τώρα θερίζουμε τους καρπούς που (δεν) σπείραμε όταν έπρεπε…
Ήδη από το… μακρινό 2019 των ρεκόρ στην εισροή τουριστών είχαν κάποιοι από τον κλάδο του τουρισμού να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, σχετικά με την επιτακτική ανάγκη δημιουργίας αποτελεσματικών πολιτικών, ώστε να μετριαστεί το φαινόμενο του υπερτουρισμού στα διάφορα τουριστικά θέρετρα -κυρίως τα δημοφιλή νησιά- της χώρας μας.
Οι περισσότερες μάλιστα σχετικές μελέτες που είχαν δει τότε το φως της δημοσιότητας και αφορούσαν κυρίως Σαντορίνη και Μύκονο έκαναν ανάλυση των στοιχείων πληθυσμού μόνιμων κατοίκων και της αύξησης του αριθμού των τουριστών για να καταλήξουν ότι τελικά… δεν “χωρούσαν” όλοι στο “νησί”. Με ότι αυτό συνεπάγεται βέβαια και για τις ελλιπείς υποδομές των νησιών αυτών.
Αλήθεια ποιος δεν θυμάται τότε, συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2021, που το αποχετευτικό της Μυκόνου δεν είχε αντέξει και είχαν σκάσει τα βοθρολύματα σε μια από τις πιο διάσημες παραλίες (Πλατύ Γιαλό) της Μυκόνου;
Και βέβαια πέρα από τις “κοινές” μελέτες των κατά τόπους εμπλεκόμενων φορέων του Τουρισμού υπάρχουν και οι πιο… “επιστημονικές” διαπιστώσεις από τους μεγάλους “παίχτες” στην αγορά του Τουρισμού στα διεθνή “forum”.
Μάλιστα μια από τις διαπιστώσεις που έπεσε στα μάτια μας αναφέρει το εξής: “Στην αρχή, οι ντόπιοι υποδέχονται θερμά τους επισκέπτες και τελικά τους αντιμετωπίζουν σαν σακιά από χρήματα και τους θεωρούν αρκετά ενοχλητικούς”.
Στο ίδιο “forum” ακούστηκε και κάτι άλλο… ακόμα πιο ανησυχητικό… και συγκεκριμένα το ότι “τα μέρη με υψηλό τουρισμό που δεν έχουν αντίστοιχα σχέδια βιωσιμότητας τείνουν να χάνουν την ελκυστικότητά τους”.
Αλήθεια σας θυμίζει κάτι όλο αυτό; Αν προσθέσουμε και την… ακρίβεια τότε το όλο μίγμα γίνεται άκρως επικίνδυνο και αναμένεται από στιγμή σε στιγμή να “σκάσει” πάνω μας. Για να μην πω ότι ήδη έχει αρχίσει να σκάει πάνω μας και φανώ “λαϊκιστής” και απαισιόδοξος.
Ωστόσο… όσο αισιόδοξος και αν προσπαθήσω να είμαι δεν γίνεται να αγνοήσω και τις ειδήσεις που αναφέρουν ότι… “οι τουρίστες γυρνούν την πλάτη σε Μύκονο και Σαντορίνη”, που επιβεβαιώνουν απόλυτα και τον ισχυρισμό μου…
Και τι μπορεί να γίνει;
Αρχικά το εύκολο κομμάτι είναι να πέσουν οι τιμές σε φυσιολογικά επίπεδα, ώστε να μην μας βγει και η φήμη ότι είμαστε πανάκριβος προορισμός και δεν πατήσει ξανά κανείς εδώ. Διότι ένας προορισμός μπορεί να είναι όσο ακριβός θέλει να είναι αρκεί να μπορεί να το υποστηρίξει.
Δεν είναι δυνατόν να έρχονται οι τουρίστες εδώ και να χρυσοπληρώνουν τις διακοπές τους και να μην μπορούν να έχουν ούτε καν τα στοιχειώδη… πχ δρόμους ασφαλείς, καθαρά νερά χωρίς… βοθρολύματα, καθαρά – άνετα – ασφαλή αεροδρόμια ή να πεθαίνουν περιμένοντας το ασθενοφόρο κλπ κλπ… Και δεν μιλάμε μόνο για το Μύκονος – Σαντορίνη, αλλά και για τους υπόλοιπους προορισμούς της Ελλάδας που παραδοσιακά θεωρούνταν best value for cost και τώρα βλέπουμε να αποκτούν και οι ίδιοι τιμές Μυκόνου και
Και το δύσκολο κομμάτι; Αυτό δεν είναι άλλο από τις… υποδομές. Αλλά βέβαια και η σωστή εκπαίδευση του προσωπικού που δραστηριοποιείται στον τουριστικό κλάδο ώστε να παρέχονται υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στους επισκέπτες μας. Μέσα σε αυτό να προσθέσουμε και τις εργασιακές συνθήκες που θα πρέπει να είναι αξιοπρεπείς με τις δουλειές να είναι και καλά αμειβόμενες ώστε να προσελκύουν υψηλά καταρτισμένους εργαζομένους…
Και έπειτα δεν είναι μόνο οι τουρίστες και η εξυπηρέτηση τους… είναι και οι μόνιμοι κάτοικοι… που θα πρέπει να παραμένουν αν όχι εξίσου ικανοποιημένοι, τουλάχιστον να μην ενοχλούνται από την παρουσία των τουριστών…
Δεν είναι δυνατόν να μην μπαίνουν με κάποιο τρόπο όρια στην αναλογία τουριστών – κατοίκων, ειδικά σε πολύ μικρούς χωροταξικά προορισμούς. Δεν είναι δυνατόν να εμφανίζονται προβλήματα συμφόρησης στους δρόμους και στα μέσα μαζικής μεταφοράς με ότι αυτό συνεπάγεται για τους μόνιμους κατοίκους – εργαζομένους. Και όλα αυτά χωρίς να έχουμε βάλει καν στην κουβέντα και όλα τα περιβαλλοντικά ζητήματα που μπορεί να δημιουργεί ο υπερτουρισμός.
Δηλαδή πέρα από σοβαρές υποδομές και υπηρεσίες χρειαζόμαστε και μια ισορροπία στον αριθμό τουριστικών εισροών. Αν κυνηγάμε συνεχώς τα ρεκόρ αφίξεων στο τέλος θα μείνουμε να αναπολούμε τα παλιά ρεκόρ αναζητώντας τους τουρίστες με το κιάλι.
Αλλά βέβαια μια χώρα που έχει βασίσει το μοντέλο τουρισμού της μόνο στο γνωστό “ήλιος και θάλασσα” προφανώς και δεν μπορεί να περιμένει πολλά στο μέλλον. Ένα τουριστικό μέλλον που πλέον ακολουθεί την τάση για ταξίδια σε οικονομικούς, αυθεντικούς και λιγότερο κορεσμένους προορισμούς. Αλλά και στην προτίμηση για ταξίδια εκτός μηνών αιχμής.
Με τις 2 αυτές τάσεις να εδραιώνονται κυρίως από το 2020 και μετά και την πανδημία να παίζει καθοριστικό ρόλο σ’ αυτή την εξέλιξη στην Ελλάδα μάλλον θα πρέπει να έχουμε σοβαρούς λόγους να ανησυχούμε διότι προφανώς δεν έχουμε σχέδιο και… σταθερό βηματισμό ούτε στην περίφημη “βαριά βιομηχανία” μας που είναι ο Τουρισμός…
