Τι άλλο θα πρέπει να αναγνωρίσει η “κυρία Ιστορία” στον… Γκόρμπι, πέρα από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την ευθύνη για την κατάρρευση της ΕΣΣΔ;
Είναι πολύ εύκολο να λες σήμερα τον Γκορμπατσόφ «προδότη». Εξάλλου το ίδιο το ΚΚΕ στην εποχή του μιλούσε για την «ιστορική ευκαιρία» της Περεστρόικα που «σε τίποτα δεν μπορούμε να την απορρίψουμε» (δηλώσεις Παπαρήγα – Φλωράκη), ενώ το 13ο Συνέδριο αναφερόταν σε αυτή ως «μια ιστορική προσφορά στην ανάπτυξη νέων αντιλήψεων για την πορεία των σοσιαλιστικών κοινωνιών». Μετά βέβαια το τροπάριο άλλαξε…
Ασφαλώς πάνω του πέφτει η ευθύνη για την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, η οποία όμως είχε ήδη αρχίσει εξαιτίας της κομματικής γραφειοκρατίας, των τεράστιων ανισοτήτων και του τέλους της ανοχής των πολιτών σε ένα σύστημα που ήδη απείχε πολύ από το να υπηρετεί τις ανάγκες τους.
Και σε αυτή τη συγκυρία ο Γκόρμπι διάλεξε να μην βγάλει στους δρόμους τα τανκς, όπως είχε κάνει ο προκάτοχός του στην Τσεχοσλοβακία αλλά να προσπαθήσει για μια πραγματική αλλαγή μέσα στον σοσιαλισμό.
Ασφαλώς απέτυχε. Επειδή το σύστημα στην ΕΣΣΔ δεν είχε καμιά διάθεση να αλλάξει αλλά κυρίως επειδή ο καπιταλισμός περίμενε σαν πεινασμένο σκυλί έξω από το κοτέτσι να ορμήσει μόλις ανοίξει η πόρτα.
Ο Γκόρμπι την άνοιξε ελπίζοντας πως τελειώνει τον Ψυχρό Πόλεμο, την ώρα που οι συνομιλητές του ξεκινούσαν έναν νέο, ακόμα σκληρότερο, που φτάνει μέχρι τα σημερινά γεγονότα στην Ουκρανία.
Νομίζω πάντως πως η Ιστορία θα του πιστώσει ότι διάλεξε τον «σοσιαλισμό για τους ανθρώπους» και όχι τον «σοσιαλισμό για τον σοσιαλισμό». Γιαυτό δεν έγινε Στάλιν και Πολ Ποτ, γι’ αυτό δεν έγινε Μπρέζνιεφ.
Θα του αναγνωρίσει, νομίζω, η κυρία Ιστορία πως όταν κλήθηκε να διαλέξει πήρε το μέρος της Ειρήνης, πως όταν θα μπορούσε να μετατρέψει την Κόκκινη Πλατεία σε Τιενανμέν αυτός διάλεξε να πάει εκεί την εγγονή του για pizza.
